ข่าวจาก JanpanTimes พาดหัวว่า “Seven & I Holdings to cut 3,000 jobs and close 1,000 7-Eleven convenience stores across Japan” สรุปสั้นๆ ว่า “เซเว่นที่ญี่ปุ่น กำลังเข้าตาจน ถึงกับต้องปิดสาขา และต้องลดพนักงาน”

ต้องเข้าใจแบบนี้ก่อนว่าข่าวนี้ ไม่ได้เกี่ยวกับ 7-Eleven ในไทย เพราะเจ้าของ(คนที่ซื้อ Franchise) 7-Eleven ที่ญี่ปุ่น คือ บริษัท Seven &ฺ I Holding ซึ่งทำธุรกิจหลากหลาย ทั้ง ร้านสะดวกซื้อ ห้าง ร้านอาหาร และ Bank

แต่รวมๆ แล้ว Seven &ฺ I Holding เป็นเบอร์หนึ่งด้านค้าปลีกในญี่ปุ่น ซึ่งภาพรวมกำไรไม่ค่อยจะดีมากนัก เลยต้องปรับโครงสร้างครั้งใหญ่

สาเหตุที่ทำให้ 7-Eleven ญี่ปุ่นแย่

ผมว่า Key Highlight ของข่าว อยู่ตรงนี้ครับ

“Seven & I, the largest convenience store operator in Japan, has been pressured in a saturated domestic market, where growth has been limited to taking share from competitors. It’s also been under fire in the past year for enforcing a 24-hour operation on its franchisees amid a labor crunch in Japan. It is now testing stores with reduced hours.”

Hightlight ข้างบนนั้นสรุปปัจจัยลบที่กำลังเล่นงาน 7-Eleven ที่ญี่ปุ่น ไว้ดังนี้

  • ตลาดอิ่มตัว – การบริโภคภายในประเทศหยุดชะงัก ซึ่งเกิดจาก Aging Society (คนแก่บริโภคน้อยลง)
  • การแข่งขันรุนแรง – คู่แข่งที่ญี่ปุ่นมีเยอะมาก หลากหลาย และมีเจ้าเล็กเจ้าน้อยกระจายทั่วทุกภูมิภาค ไม่เหมือนเมืองไทย ที่แทบไม่มีคู่แข่ง CVS ที่ชนกันตรงๆ
  • แรงงานขาดแคลน – วัยแรงงานหดตัว แถมยังถูกข้อบังคับให้ต้องเปิด 24 ชั่วโมง

ดูแล้วก็เหนื่อยแทน เพราะต้องเจอกับศึกรอบด้าน เรียกว่า ลบในลบ

7-Eleven ไทย vs. 7-Eleven ญี่ปุ่น

เห็นของญี่ปุ่นแล้วก็แอบหนาว
ถามว่า 7-Eleven เมืองไทยจะมีโอกาสเป็นแบบ 7-Eleven ญี่ปุ่นหรือไม่ เพราะดูเหมือนปัจจัยข้างบนจะคล้ายกันมากๆ

ส่วนตัวผมมองว่า ไม่ใช่เร็วๆ นี้แน่นอน

ปัจจัยที่แตกต่างและโดดเด่นมากที่สุดของ 7-Eleven ในไทย คือ แทบจะเป็นธุรกิจ Monopoly อยู่แล้ว ทั้งในภาพอุตสาหกรรม Retailer (ที่เป็น monopoly ใน CVS) และในใจผู้บริโภค(ส่วนใหญ่)

ส่วนผลงานของ 7-Eleven ก็โตสวนกับห้าง Hyper / Super ซึ่งเป้นที่มาที่หลาย Supplier หันไปซบอก 7-Eleven ดูได้จาก Activitiy ที่คึกคักในโปรแรงๆ ที่เปลี่ยนไปเกือบทุกวีค เราจะเห็นโปร 1 แถม 1 ของสินค้าหลายตัวที่ยังเคยเห็นใน Hyper หรือ Super

คำแนะนำสำหรับ Supplier ที่ต้องดีลกับ CVS

ดังนั้นที่น่าเป็นห่วงในระยะสั้นๆ น่าจะอยู่ที่ Supplier มากกว่า

  • สั้นที่สุดคือ Promotion ที่มีความถี่มาก และลงราคาแรงมาก ในรอบปีถัดๆ ไป คนที่เล่น Promotion ปีนี้ จะมีฐานสูงโด่ง ปีหน้านอกจากไม่ทำไม่ได้ ยังต้องทำให้แรงกว่าปีที่แล้วอีก
  • ถัดมาคือ Bargaining Power ที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ตามจำนวนสาขาที่เปิดมากขึ้น และสัดส่วนยอดขายที่เราฝากชีวิตไว้กับ 7-11

หากจะให้แนะนำว่า ควรวางแผนดีลกับ CVS อย่างไร คือ คงต้องคิดแบบ Long Term สุดๆ

  • คือ จะตัดสินใจทำอะไรวันนี้ ต้องประเมินผลกระทบปีถัดๆ ไปให้ออก)
  • และ ปรับสมดุล สัดส่วนยอดขาย อย่าให้ห้างใดห้างหนึ่ง ใหญ่เกิน
  • หรือ อย่าให้ Channel ใด (Super/Hyper/CVS) ใหญ่เกินไป
สรุป

ปัจจัยเดียวที่จะทำให้ 7-Eleven ในไทยชะงัก คงจะเป็นเรื่องของการสะดุดขาตัวเองมากกว่า คือ จะ Position ตัวเองเป็นร้าน CVS ที่เน้น Promotion ได้อีกนานแค่ไหน

ผมอาจจะเดาผิดก็ได้ เพราะวันหนึ่ง 7-11 อาจจะเข้ามาทดแทน Hyper Market ก็เป็นได้ รอดูวันนั้นกันครับ

ถ้าสงสัยเรื่องโปรแรงใน 7-11 ลองดูในบทความนี้ CVS ขายความสะดวก หรือ ขายความถูก กันแน่?